اصول نظارت بر تاسیسات مکانیکی:

همان طور که می دانید تاسیسات مکانیکی نقش بسیار مهمی در ایجاد شرایط آرامش نسبی برای ساکنین ساختمان ها ایجاد می کنند.
تاسیسات مکانیکی در هر ساختمان میزان قابل توجه ای از مجموع عملیات فیزیکی و هزینه های ریالی در
یک ساختمان را شامل می شود.
در صورتی که در این بخش نظارت آگاهانه و تاثیرگذاری انجام شود در کنار ضمانت کارکرد تجهیزات و
دستگاه ها موجب دوام عمر مفید آن ها خواهد شد.
با توجه به اینکه تاسیسات مکانیکی ارتباط بسیار نزدیکی با مصرف سوخت و انرژی دارد با توجه به این موضوع
هرگونه بی توجه ای و اهمال کاری در این زمینه باعث به وجود آمدن هزینه های سنگین برای مالکان ساختمان
ها می شود که در برخی مواقع این هزینه ها ممکن است جبران ناپذیر باشند.

وظایف مهندس ناظر تاسیسات مکانیکی چیست

براساس مقررات ملی ساختمان ها مواردی وجود دارد که شامل ضوابط و مقررات فنی و اجرایی و حقوقی
است که این موارد لازم الاجرا است.
اهمیت اجرای این موارد در موضوعاتی مانند اعم از تخریب ، نوسازی، طراحی، نظارت و اجرای عملیات
ساختمانی، تغییر کاربری و بهره برداری از ساختمان، توسعه ی بنا، تعمیر و مرمت، اساسی را به منظور
بهره وری مناسب و تامین ایمنی و ایجاد آسایش، صرفه ی اقتصادی و بهداشت برای افراد جامعه وضع شده
است.

قصد داریم در ادامه مباحثی را که براساس مقررات ملی ۲۲ گانه ساختمان برای مهندسان ناظر چهار گانه ذکر
شده است را در ادامه بیاوریم.

براساس مقررات ملی ساختمان برخی از مهم ترین موارد در زمینه نظارت بر تاسیسات مکانیکی به شرح ذیل است:

الف) نظارت مهندسان ناظر ، از زمان صدور پروانه ی ساختمان توسط مرجع صدور پروانه آغاز و با صدور گواهی پایان کار خاتمه می یابد.

ب) مهندسان ناظر در خصوص عملکرد خود، حسب مورد به صورت جمعی ( در اموری که تواما مربوط به دو
رشته یا بیشتر است) یا فردی  (در اموری که مربوط به رشته ی تخصصی مورد صلاحیت هر ناظر است)
در قبال سازمان استان و سایر مراجع قانونی مسئول بوده و پاسخ گو می باشند.

ج) وظایف مهندسان ناظر جنبه ی کنترلی دارد و در صورت عدم انطباق کار در حال اجرا با نقشه ها و
مشخصات مصوب، الزامات قانونی، مقررات ملی ساختمان و سایر ضوابط لازم الاجرا، مهندسان ناظر
مکلف اند ضمن تذکر کتبی به سازنده و صاحب کار، مراتب را به مراجع صدور پروانه ی ساختمان اعلام و
حسب مورد، اصلاح یا توقف عملیات اجرایی را درخواست کنند و خواستار الزام سازنده و صاحب کار به رعایت
ضوابط لازم الاجرا شوند.
همچنین، لازم است تصویر گزارش خود را به سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تحویل دهند.

د)  عملکرد مهندسان ناظر باید در چارچوب مفاد کلیه ی مقررات ملی ساختمان صورت گیرد.

ه) مهندسان ناظر هر پروژه باید پیش از آغاز عملیات اجرایی به اتفاق یکدیگر از محل پروژه بازدید کنند و از
ویژگی های ملک و مجاورت های آن، از جمله: موقعیت ملک، همجواری ها، تاسیسات ساختمان و تاسیسات
شهری مجاور اطلاع حاصل نموده، و از جمیع عوامل موثر در اجرای پروژه اطلاع حاصل نماید.

و) مهندسان ناظر موظف به کنترل رعایت بهداشتی، ایمنی و حفظ محیط زیست، مطابق ضوابط لازم الاجرا، به
ویژه مبحث دوازدهم مقررات ملی ساختمان (ایمنی و حفاظت کار در حین اجرا) در تمام مراحل اجرا، «از تجهیز
کارگاه تا پایان کار» به طور عام، و در حدود صلاحیت خود به طور خاص، و همچنین هماهنگی در زمینه های
تخصصی با سایر ناظران و در صورت لزوم ارائه ی تذکر کتبی به سازنده و صاحب کار می باشند.

ز) مهندسان ناظر موظف به تنظیم و امضای گزارش های مرحله ی اجرای ساختمان، منطبق با الزامات مبحث
دوم مقررات ملی ساختمان می باشند و مسئولیت تسلیم و تحویل این گزارش ها به مراجع ذی ربط را بر عهده
دارند.

ک) مهندسان ناظر موظف به حضور در مراجع مرتبط، اعم از سازمان نظام مهندسی استان و مرجع صدور
پروانه ی ساختمان و وزارت راه و شهرسازی، حسب مورد جهت ارائه ی توضیحات و امضای اسناد در چارچوب
قانون می باشند.

کنترل و نظارت بر تاسیسات مکانیکی ساختمان

مهندسان تاسیسات مکانیکی وظیفه دارند بر بخش های مربوط  به فرایند تولید ساختمان نظارت و کنترل
لازم را داشته باشند.
برای اطلاع بیشتر باید بدانید که تاسیسات مکانیکی شامل: تهویه ساختمان اعم از هود، سرویس ها،
پارکینگ، تاسیسات گازرسانی، تامین هوای سالم و تازه همچنین اطفای حریق، تاسیسات آبرسانی،
تاسیسات سرمایش و گرمایش،تاسیسات دفع آب باران و فاضلاب به همراه ونت است.

شرح خدمات ناظر تاسیسات مکانیکی براساس قوانین و ضوابط ملی مقررات ساختمان :

• تطابق نقشه های معماری با نقشه های تاسیسات مکانیکی طراحی شده و تایید شده توسط سازمان نظام مهندسی.
• کنترل کفایت اطلاعات موجود در نقشه های مصوب تاسیسات مکانیکی.
• کنترل مصالح تاسیسات مکانیکی از نظر نوع، کیفیت، نحوه ی حمل، نگهداری و استفاده، منطبق با
  نقشه ها  و مشخصات فنی مصوب و استاندارد های ملی ایران.
• کنترل امکانات و تاسیسات موجود در محل، شامل آب، فاضلاب، گاز و نحوه اتصال تاسیسات ساختمان
  به شبکه های مربوط شهری.
• کنترل ضرورت انجام اقدامات خاص در موقع تخریب و گود برداری از نظر تاسیسات مکانیکی
  (آب، گاز و فاضلاب و…)
• کنترل وضعیت اجرا و موقعیت مکانی و ارتفاعی اجزای تاسیساتی در تمام مراحل اجرای ساختمان،
  کنترل نصب و کارگذاری و اجرای عناصر تاسیساتی، شامل مجموعه ی شیرها، شیر فلکه ها، پمپ ها
  و موارد مشابه و عایق کاری های لازم.
• کنترل نحوه ی اجرای عناصر تامین و توزیع آب سرد و گرم مصرفی، گاز، شوفاژ، موتورخانه، پکیج و …
• کنترل نحوه اجرای عناصر سامانه های جمع آوری، تصفیه یا دفع فاضلاب و تعبیه هواکش از نظر
  تاسیسات مکانیکی ساختمان.
• کنترل نحوه ی اجرای عناصر سامانه ی تهیه، توزیع و ذخیره سازی سوخت (گاز، گازوئیل، نفت) و
  رعایت الزامات مربوطه.
• کنترل اجرای سامانه های کنترل دستگاه ها و تاسیسات مکانیکی به منظور صرفه جویی در مصرف انرژی.
• کنترل نحوه ی اجرای عناصر سامانه ی تهویه ی مطبوع و تامین هوای تخلیه تازه و تخلیه ی هوای آلوده.
• کنترل نحوه اجرای کانال های کولر و نصب و راه اندازی کولرها.
• کنترل نحوه ی نصب و بهره برداری ایمن از آسانسورها و پله های برقی از لحاظ مکانیکی.
• مستند سازی و ثبت و تکمیل فرم های نظارتی ساختمان در حیطه ی وظایف خود.