ارتفاع سقف در انواع مختلف ساختمان از نکاتی است که هم به لحاظ فنی و هم از نظر زیبایی مورد اهمیت است.
ضوابط شهرداری ارتفاع ۲۸۰ سانتی‌متر را برای سقف استاندارد می‌داند. با توجه به ارتفاع استاندارد، سقف‌های با ارتفاع بیش از ۲۸۰ سانتی‌متر را اصطلاحا سقف بلند و کمتر از ۲۸۰ سانتی‌متر را سقف کوتاه در نظر می‌گیرند. ارتفاع سقف از نظر ساکنان ساختمان و همچنین کارشناسان معماری بسیار حائز اهمیت است. موارد کلی که ارتفاع سقف در آن اثرگذار است به شرح زیر است.
- ارتفاع سقف در مصرف انرژی برای گرمایش و سرمایش موثر است. برای خانه‌های با سقف بلند انرژی بیشتری جهت این امور لازم است.
- ارتفاع سقف در بزرگنمایی ساختمان موثر است. سقف‌های بلند خانه‌ها را بزرگتر و سقف‌های کوتاه کوچکتر از اندازه واقعی آن نشان می‌دهند.
- گردش هوا در خانه‌های با سقف بلند راحت‌تر صورت می‌پذیرد.
- هزینه تعمیر و نگهداری ساختمان‌های با سقف بلند نسبت به ساختمان‌هایی که سقف آنها کوتاه است، بیشتر می‌باشد.
انواع سقف
سقف‌ها با توجه به جزئیات طراحی، نحوه اجرا و مصالح مورد استفاده به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. از جمله آنها می‌توان به سقف‌های طاق ضربی، دال بتنی، عرشه فولادی، کامپوزیت، کاذب، پیش تنیده و سقف تیرچه بلوک اشاره کرد. که در بین آنها سقف‌های تیرچه بلوک در پروژه‌های کوچک و متوسط کاربرد بیشتری دارد. رعایت ضوابط شهرداری در طراحی و اجرای انواع سقف‌ها الزامی است. در ادامه جزئیات این نوع سقف را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
مصالح مورد استفاده در سقف‌های تیرچه بلوک شامل؛ بتن پوششی درجا، میلگرد حرارتی و تیرچه و بلوک می‌شود. بلوک‌ها می‌توانند از جنس سیمانی، سفالی و یا یونولیت باشند. تیرچه نیز متشکل از آرماتورهای بافته شده است که در لایه‌ای از جنس بتن قرار گرفته‌اند. بتن‌ریزی نیز به صورت یکپارچه بر سطح فوقانی اجزاء دیگر اجرا می‌شود.
ضوابط شهرداری توصیه‌‌هایی را در رابطه با سبک سازی وزن ساختمان مطرح نموده است. از این رو استفاده از سقف‌های تیرچه بلوک راهکاری مناسب برای کاهش وزن ساختمان است.
رعایت نکات فنی در اجرای سقف‌های تیرچه بلوک از اهمیت بالایی برخوردار است. در همین راستا مسئولان شهری الزاماتی را در قالب ضوابط شهرداری برای ساخت سقف‌های تیرچه بلوک ابلاغ نموده‌اند. که به صورت موردی به آن اشاره می‌شود.
- محل قرارگیری تیرچه‌ها: به عنوان مثال فاصله محور به محور آنها نباید از ۷۰ سانتی‌متر بیشتر باشد.
- جنس بلوک‌ها: چنانچه بلوک از جنس یونولیت باشد، باید در مقابل آتش عملکرد مناسبی داشته و کند سوز باشد.
ملاک محاسبه ارتفاع سقف، در سقف‌های تیرچه بلوک
از مواردی که در ضوابط شهرداری به آن اشاره شده است، رعایت استاندارد در رابطه با ارتفاع سقف است. نکته مهم در محاسبه ارتفاع سقف‌های تیرچه بلوک اندازه گیری از محل مناسب آن است. به عبارت دیگر ملاک ارتفاع بین کف طبقه تا زیر تیرچه سقف است. که به اشتباه گاهی از کف طبقه تا تیر را در نظر می‌گیرند و در زمان اخذ پایانکار و بررسی ضوابط شهرداری سازندگان را با مشکل مواجه می‌کند.
ارتفاع سقف ساختمان‌های بتنی؛ در زیر زمین، همکف و طبقات، از کف طبقه تا زیر تیرچه سقف محاسبه می‌شود.
